Το μοναδικό χαμάμ σε όλη την χώρα υπάρχει στην άνω πόλη, συνεχίζοντας μία παράδοση αιώνων...
Το ξέρατε ότι στην Πάτρα υπάρχουν χαμάμ;
Χαμάμ που συνεχίζουν την λειτουργία τους καθημερινά και ανελλιπώς, χάρη στις προσπάθειες μιας γυναίκας, της Γεωργίας Τσερεμέγκλη, της ιδιοκτήτριας τους, που δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει την παράδοση.
Πρόκειται για τα μοναδικά αυθεντικά χαμάμ που υπάρχουν στην Ελλάδα και πιθανότατα στην Ευρώπη, μετά από το κλείσιμο αυτών που υπήρχαν στην Θεσσαλονίκη και στο Παρίσι.Υπάρχει βέβαια ένα στο Άγκιστρο Σερρών όμως αυτό έχει να κάνει με ιαματικά λουτρά που υπάρχουν εκεί.
Τα χαμάμ είναι μία παράδοση που κρατά αιώνες και εδώ στην Πάτραδημιουργήθηκαν από την εποχή των Ρωμαίων. Αυτοί είναι που τα έφεραν στην αχαϊκή πρωτεύουσα για να τα πάρουν στη συνέχεια οι Οθωμανοί κατακτητές.
Στην οικογένεια της Γεωργίας Τσερεμέγκλη, επήλθαν μέσα από μία αγορά και επένδυση που αποφάσισε να κάνει ο πατέρας της το 1934, ο Καλαβρυτινός Μεντζέλος Δημητρίου.
Τα πήρε τότε από τον εφοπλιστή Αγγελόπουλο, δίνοντας το ποσό των 200.000 δραχμών, ποσό που εκείνη την εποχή μπορούσε να… αγοράσει την μισή Πάτρα,όπως λέει χαρακτηριστικά η κυρία Γεωργία στο patrasevents.gr, που επισκέφτηκε το χαμάμ ένα απόγευμα Κυριακής.
Από τότε μέχρι και σήμερα τα χαμάμ συνεχίζουν την λειτουργία τους, με εξαίρεση μία χρονιά το 1986, όπου η ιδιοκτήτρια τους, είχε προχωρήσει σε ολική ανακαίνιση του κτιρίου και είχε σταματήσει για ένα χρόνο τη λειτουργία τους.
Πρόκειται για έναν ξεχωριστό χώρο που δεν βρίσκεις αλλού, πέρα από το κτίριο της Μπουκαούρη στην Πάτρα, εκεί στην άνω πόλη. «Τα χαμάμ προσφέρουν ευεξία, όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στο μυαλό» μας τονίζει η κυρία Γεωργία.
«Καθαρίζουν από τα άλατα και σε κάνουν να νιώσεις άλλος άνθρωπος, μπαίνοντας, αλλά και βγαίνοντας από αυτά. Καμία σχέση με τις σάουνες. Αυτές είναι ξενόφερτα πράγματα που δεν μπορούν να προσφέρουν στον άνθρωπο αυτά που προσφέρουν τα χαμάμ».
Παλιότερα τα χαμάμ τα επισκέπτονταν καθημερινά εκατοντάδες άνθρωποι, εκείνες τις εποχές που δεν είχαν όλα τα νοικοκυριά λουτρά. «Έρχονταν εδώ οικογένειες, παρέες και φίλοι για να κάνουν το χαμάμ τους και να χαλαρώσουν στη συνέχεια, κάνοντας κουβεντούλα για διάφορα θέματα. Πολλοί μάλιστα έφερναν και το κολατσιό τους. Το χαμάμ ήταν μία ιερή ώρα για αυτούς».
Ακόμα όμως και τώρα, υπάρχουν αρκετοί επισκέπτες που το επισκέπτονται καθημερινά.«Σε καθημερινή βάση έρχονται γύρω στα 50 με 60 άτομα. Είναι άτομα όλων των ηλικιών, όχι μόνο γέροντες και γριές, αλλά και νέα παιδιά που χαίρονται την απόλαυση που προσφέρει το χαμάμ». Πώς όμως μπορεί να κάνει κανείς χαμάμ;
Η διαδικασία είναι απλή. Γδύνεσαι και φοράς το μαγιό σου σε ένα από τα δωμάτια χαλάρωσης που υπάρχουν, δωμάτια που έχουν ακόμα και κρεβάτι. Στη συνέχεια μπαίνεις στο προθάλαμο των χαμάμ. O προθάλαμος είναι κυρίως για τους... αρχάριους. Εκεί αισθάνεσαι την πρώτη ζέστη από τους ατμούς. Στη συνέχεια μπαίνεις σε ένα από τα δύο βασικά χαμάμ που υπάρχουν. Εκεί πραγματικά χαλαρώνεις.
Η αίσθηση του ατμού και ο ιδρώτας που βγαίνει από το σώμα σου είναι το κάτι άλλο. Στο χαμάμ κάθεσαι γύρω στο ένα τέταρτο της ώρας, συνολικά. Παραπάνω σκας, δεν γίνεται.
Η θερμοκρασία φτάνει έως και τους 43 βαθμούς! Βγαίνοντας από τα χαμάμ κάνεις ένα ντους με ζεστό νερό και μετά πηγαίνεις στο δωμάτιο από οπού ξεκίνησες το… ταξίδι σου, για να χαλαρώσεις ακόμα περισσότερο, για λίγα λεπτά της ώρας, ξαπλώνοντας αν θέλεις και στο κρεβάτι.
Τα χαμάμ, όπως μας εξηγεί η κυρία Γεωργία, λειτουργούν με πυρηνόξυλα. Από εκεί έρχεται όλη αυτή η ζέστη. «Το κόστος της λειτουργίας ενός χαμάμ είναι μεγάλο και τα χρήματα που απαιτούνται για να το διατηρήσεις είναι πολλά.
«Εγώ το λειτουργώ και το συντηρώ μόνη μου, δίχως την βοήθεια κανενός. Ούτε το κράτος, ούτε ο Δήμος, ούτε κανένας άλλος φορέας δεν είχε την έγνοια για να με στηρίξει και να στηρίξει, έτσι, τη συνέχεια μιας παράδοσης που υπάρχει πλέον μόνο στην Πάτρα, πουθενά αλλού».
Η ίδια όμως δεν το βάζει κάτω. Είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την παράδοση, όποιο και αν είναι το κόστος. «Τόσα χρόνια το χαμάμ για μένα είναι η ζωή μου. Το αγαπάω, το πονάω, πώς να στο πω… Προτιμώ να μην έχω να φάω, παρά να ξέρω ότι κάτι δεν λειτουργεί στην εντέλεια, στο χαμάμ.
Έχει να κάνει άλλωστε και με τον πολιτισμό μας, καθώς είναι μία παράδοση που πρέπει να μείνει ζωντανή». Και προπαντός είναι μία εμπειρία που αξίζει να δοκιμάσουμε όλοι μας, θα συμπληρώναμε εμείς.
Το χαμάμ αξίζει να σημειώσουμε βρίσκεται στην Μπουκαούρη 29 και κοστίζει για όσους ενδιαφέρονται, μόλις 6 ευρώ. Η λειτουργία του κρατά έως στις αρχές του Ιουνίου όπου και κλείνει για το καλοκαίρι.
(Οι φωτογραφίες είναι του Βασίλη Βόντα).
patrasevents
